Akut pankreatitde organ yetersizliğinin önemi ve prognostik belirteç sistemleri ile karşılaştırılmasıDeccane Düzenci1, Mehmet Yalnız2, Murat İspiroğlu21Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları Anabilim Dalı, Elazığ
2Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi, Gastroenteroloji Bilim Dalı, Elazığ
AMAÇ: Akut pankreatit (AP) pankreas bezinde inaktif halde bulunan sindirim enzimlerinin çeşitli nedenlerle aktif hale geçmesi sonucunda, pankreas bezinde, çevre dokularda ve enflamasyonun yayılmasıyla sistemik bir etki gösterebilen klinik durumdur. Hastalığın prognozunda en sık Ranson ve Atlanta gibi sınıflama sistemleri kullanılmaktadır. Ancak akut pankreatite bağlı gelişen organ yetersizlikleri, laboratuvar verileri ve hastaların antropometrik özelliklerinin de hastalığın şiddeti ve prognozuyla ilişkili olduğu ortaya konmuştur. Çalışmamızda AP seyrinde ortaya çıkan organ yetersizlikleri, biyokimyasal parametreler ve hastalara ait antropometrik verilerin, Ranson ve Atlanta sınıflama (AS) sistemleri ile arasındaki ilişkiyi ortaya koymayı amaçladık.
GEREÇ VE YÖNTEM: AP’li 19 ile 89 yaşları arasında 153 hastanın Ranson ve Modifiye Atlanta Sınıflaması (MAS) skoru hesaplanarak laboratuvar verileri, bel çevresi, vücut kitle indeksi (VKİ) gibi antropometrik verileri, organ yetersizliği tablosu araştırıldı. Gelişen organ yetersizlikleri (akciğer, karaciğer, böbrek, kalp ve multiorgan yetersizliği) Ranson değeri ve MAS skoru yüksekliğiyle ilişkili (p<0.05) olarak bulundu. Çalışmaya alınan hastalardan 13’ünde (%8.4) multiorgan yetersizliği, 17’sinde (%11.1) Sistemik enflamatuvar response sendromu (SIRS) gelişmiştir. On hasta (%6.5) hayatını kaybetti. Organ yetersizlikleri, multiorgan yetersizliği (MOY) ve SIRS gelişen hastalarla hayatını kaybeden hastalar arasında yapılan istatistiksel analizde p değeri (p<0.05) olarak anlamlı ilişki saptandı. Bel çevresi ve vücut kitle indeksi Ranson değeriyle ilişkili saptanmazken, Modifiye Atlanta Sınıflamasıyla bel çevresi arasında anlamlı ilişki saptandı (p<0.01). Laboratuvar verilerinden üre ve ALT yüksekliği, Ranson ve Modifiye Atlanta Sınıflamasıyla ilişkili saptanırken (p<0.001), 0 ve 48. saatte bakılan C-reaktif protein (CRP) değerindeki yüksekliklerden sadece 48. saatteki CRP değeri Ranson değeriyle ilişkili olarak bulundu (p<0.05).
BULGULAR: Organ yetersizliği, MOY, SIRS, her iki şiddet skoruyla korele olmasının yanında mortalite ile de anlamlı olarak koreleydi. Ek olarak kolesterol, trigliserit ve yatış anındaki CRP düzeyiyle mortalite arasında anlamlı korelasyon elde edilirken; kalsiyum, lipaz ve hematokrit gibi laboratuvar verileriyle anlamlı ilişki saptanmadı.
TARTIŞMA: Sonuç olarak, akut pankreatitin şiddet ve prognozunu belirlemede ve şiddetli seyreden pankreatitlerde ortaya çıkabilecek olan organ yetersizlikleri açısından dikkatli olunmasında; klasik şiddet skorlama sistemlerinin yanında hastalara ait vücut kitle indeksi, bel çevresi ve kolesterol, trigliserit, ALT, CRP gibi laboratuvar verileri önemli prognostik bilgiler vermektedir. Anahtar Kelimeler: Akut pankreatit, organ yetersizliği; şiddet skorlaması.
Comparison between prognostic indicators in organ insufficiency with acute pancreatitisDeccane Düzenci1, Mehmet Yalnız2, Murat İspiroğlu21Department of Internal Medicine, Fırat University Facult of Medicine, Elazığ-Turkey
2Department of Gastroenterology, Fırat University Facult of Medicine, Elazığ-Turkey
BACKGROUND: Organ failures that develop due to acute pancreatitis (AP), some laboratory values and the anthropometric characteristics of the patients have been shown to play a role in the prognosis AP and have been increasingly used to investigate the prognosis of the disease although classification systems, such as Ranson’s criteria, are still used habitually. In this stud, we aimed to investigate the relationship of the organ failures observed during the course of AP, the biochemical parameters and the anthropometric characteristics of the patients and compare using Ranson’s and Atlanta Classifica-tion (AC) systems.
METHODS: Laboratory values, anthropometric data, including the waist circumference and body mass index, Systemic inflammatory response syndrome (SIRS) and organ failures developed during the course of the disease, were investigated prospectively in 153 AP patients and the Ranson and Modified Atlanta Classifications (MAC) were made.
RESULTS: A relationship was observed between the organ failures that were established in the course of the disease (lung, liver, kidney, heart and MOF (multiple organ failure)) and higher Ranson’s and MAC scores (p<0.05). Among the patients included in this study, 13 (8.4%) had multiple organ failure and 17 (11.1%) had SIRS. Exitus occurred in 10 patients (6.5%). A statistically significant relationship was found with organ failure, multiple organ failure and SIRS; and ensuing exitus (p<0.05). While no relationship was observed between the waist circumference, body mass index, Ranson’s score, there was a significant relationship between the MAC and the waist circumference (p<0.01). Among the laboratory values, high urea and ALT values showed a relationship with the Ranson and MAC (p<0.001), while between the CRP values tested at the 0 time point and the 48th hour, only the CRP value at the 48th hour had a relationship with Ranson’s score (p<0.05). Organ failure, MOF, and SIRS showed a correlation with both the severity scores and the mortality rate. In addition, a significant corre-lation was observed between the cholesterol, triglycerides and the CRP level at the time of hospitalisa-tion and mortality. On the contrary, no significant relationship was observed with the other laboratory results, including calcium, lipase and hematocrit.
CONCLUSION: In conclusion, to determine the severity and prognosis of acute pancreatitis, and ex-pect the organ failures that may occur in severe pancreatitis, the body mass index, waist circumference and laboratory values, including cholesterol, triglycerides, ALT, and CRP may supply important prog-nostic data besides the conventional disease severity scoring methods. Keywords: Acute pancreatitis, organ failure; severity scoring.
Deccane Düzenci, Mehmet Yalnız, Murat İspiroğlu. Comparison between prognostic indicators in organ insufficiency with acute pancreatitis. Ulus Travma Acil Cerrahi Derg. 2021; 27(4): 410-420
Sorumlu Yazar: Murat İspiroğlu, Türkiye |
|
Tam Metin PDF
Yazdır
Alıntıyı İndir
RIS
E-Postala
Paylaş
Yazara e-posta gönder
PubMed