Online Makale
Online Hizmetlere Toplu Bakış
Türkiye Biyoetik Dergisi
| Turkish Journal of Bioethics. 2019; 6(2): 65-81 | DOI: 10.5505/tjob.2019.99389 | |||
Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığında Haklar Ekonomik Kültürel Haklar Sözleşmesi’nin 22 No’lu Yorumu 2016Gürkan Sert1, İrem Narman2, Oktay Erkan3, Özge Emre4, Ebru Özden6, Naz Tursun7, Yunus Başar51Marmara Üniversitesi Tıp Fak. Tıp Tarihi ve Etik AD İstanbul,. John Dossetor Health Ethics Centre, University of Alberta, Edmonton, Canada2Lütfi Kırdar Eğt. Araşt. Hastanesi 3İl Saglık Müd. Acil Sag. Hizm. İstanbul 4Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Tıp Eğitimi Anabilim Dalı, İstanbul 5Fatih İlçe Sağ.Müd. İstanbul 6Sağlık Bakanlığı Sultanbeyli Devlet Hastanesi İstanbul 7Serbest Araştırmacı Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme (ESKHS) Türkiye Sözleşmeyi 2000 yılında imzalamıştır. Sözleşme 23 Eylül 2003 tarihinden itibaren Türkiye’de yürürlüktedir. Bu nedenle Sözleşme iç hukukumuzda “Kanun” hükmünde olup, kanunların genel rejiminden farklı olarak Anayasa’ya aykırılığı ileri sürülemeyecektir (Anayasa’nın 90. Maddesi gereği). Sözleşmenin 12. maddesi sağlık hakkını ve sağlık hakkının içeriğini tanımlamıştır. ESKHS’nin 12. maddesi, “Mümkün olan en yüksek seviyedeki sağlık standartlarına sahip olma hakkı” 2000 yılında ESKHK tarafından yorumlanmış ve yayınlanmıştır (14 Nolu Yorum). Bu belgede sağlık hakkının ayrıntılı tanımına, içeriğine ve bu hakkın devletlere verdiği yükümlülüklere yer verilmiştir. ESKHK’nın bu yorumu bağlayıcı olmasa da, devletlerin sağlık hizmetleri ile ilgili tedbir alırken başvurdukları bir belgedir. ESKHS’nin 14 nolu Yorumu tüm sağlık hakkı ile ilgili yayın ve yorumlarda temel alınan bir belge olmuştur. Sözleşmenin 12. maddesi Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Komitesi tarafından 2 Mayıs 2016 tarihinde ‘cinsel sağlık ve üreme sağlığında haklar’ kapsamında yeniden yorumlanmıştır. Bu yorum taraf devletleri bağlayıcı bir Sözleşme’nin yorumudur. Bu nedenle; Taraf Devletlerin cinsel sağlık ve üreme sağlığındaki haklar konusunda alacakları önlemlere yol gösterecek ve bu önlemlerin alınmasında temel alınacak bir belgedir. Yorumda yasal, prosedürel, pratik ve sosyal engellerin bireylerin tam kapsamlı cinsel sağlık ve üreme sağlığı hizmetlerine, erişimini sınırladığına vurgu yapılmış ve cinsel sağlık ve üreme sağlığı hizmetlerinin ulaşılabilirliğinin kadın ve kız çocukları için uzak bir hedef olduğuna da işaret edilmiştir. Dahası Yasalar ve uygulamalarda dışlamayı arttıran ayrımcılıkların lezbiyen, gey, biseksüel, transeksüel ve interseks (LGBTİ) bireylerin ve engellilerin, cinsel sağlık ve üreme sağlığı haklarından yararlanmasını daha da sınırladığı belirtilmiştir. Yorum aynı zamanda tıbbi uygulamalarda ayırımcılığın engellenmesi, özerklik ve özel yaşama saygı hakaları açısından önemli yaklaşımlar getirmektedir. Derlememizde ESKHK’nın bu yorumunun içeriği ve bu içeriğin tıp hukuku ve etiği alanındaki olası yansımaları hakkında bilgi sunulmuş ve 22 Nolu Yorumun Tam çevirirsine yer verilmiştir. Anahtar Kelimeler: Cinsel haklar, üreme hakları, ayırımcılık, sağlık hakkı, tıp etiğiGeneral Comment No. 22 (2016) on the Right to Sexual and Reproductive Health (Article 12 of the International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights)Gürkan Sert1, İrem Narman2, Oktay Erkan3, Özge Emre4, Ebru Özden6, Naz Tursun7, Yunus Başar51Marmara University Med. Fac. Med. History and Ethics Dep. Istanbul Turkey,. John Dossetor Health Ethics Centre, University of Alberta, Edmonton, Canada2Lutfi Kırdar Hosp 3Health Directorate İstanbul, Emergency Service Istanbul 4Marmara University Med. Fac. Med. Education Dep. İstanbul Turkey 5District Helath Directorate Fatih Istanbul 6Helath Ministry Sultanbeyli Hosp. 7Serbest Araştırmacı The International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights was signed by Turkey in 2000 and has been in force since September 23rd, 2003. For this reason, the Covenant is considered as act of parliament in our domestic law, and unlike the general procedure of application of the law, it can not be alleged to contradict the Constitution (According to Article 90 of the Turkish Constitution). The article 12 of the Covenant defines the right to health and its content. In the article 12 of the Covenant, in its General Comment No. 14 published in 2000, the right to the highest attainable standard of health was interpreted and commented upon. This document contains a detailed description of the right to health, its content, and its obligations to State parties. Although this Comment of the Covenant is not binding, it is a document to which the State parties refer when taking measures related to health services. Every publication and comment on the right to health was based on the General Comment 14 of the Covenant. The Article 12 was reinterpreted by the Covenant on May 2nd, 2016 in the context of rights to sexual and reproductive health. İit has been emphasized that legal, procedural, practical and social barriers limit the access of individuals to full range sexual and reproductive health services. It has also been pointed out that accessibility of sexual and reproductive health services is a distant target for women and girls. Moreover, it has been stated that discrimination that increases exclusion in legislation and practice limits lesbian, gay, bisexual, transgender and intersex (LGBTI) individuals and disabled people’senjoyment of sexual and reproductive health rights. For this reason, it is stated that although commenting on the rights of sexual health and reproductive health is included in 14 comments, it is important to make an interpretation about them. This comment is an interpretation of a binding Convention. Therefore; It is a document that will provide guidance on measures to be taken by States Parties in respect of their rights to sexual health and reproductive health. At the same time, obstacles to discrimination in medical practice bring important approaches in terms of respect for autonomy and respect for private life. In our article, information about the content of the ESKHK’s interpretation and possible reflections of this content in the field of medical law and ethics will be given. Keywords: Sexual rights, reproductive rights, discrimination, right to health, medical ethicGürkan Sert, İrem Narman, Oktay Erkan, Özge Emre, Ebru Özden, Naz Tursun, Yunus Başar. General Comment No. 22 (2016) on the Right to Sexual and Reproductive Health (Article 12 of the International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights). Turkish Journal of Bioethics. 2019; 6(2): 65-81 Sorumlu Yazar: Gürkan Sert, Türkiye |
| ||
Tam Metin PDF
Yazdır
Alıntıyı İndir
RIS
E-Postala
Paylaş
Yazara e-posta gönder
PubMed