Askeri Tıpta, Askerlik ve Tıp Mesleklerinin Etkilerinden Ortaya Çıkan Etik İkilemlerEray Serdar YurdakulSağlık Bilimleri Üniversitesi, Gülhane Tıp Fakültesi, Tıp Tarihi ve Etik Ad., Ankara, Türkiye
GİRİŞ ve AMAÇ: Meslek grupları incelendiğinde, geçmişi insanlık tarihi kadar eski iki meslek olarak tıp ve askerlikten bahsedebiliriz. Başkaları için fedakarlık yapmak için doğası gereği gerekli olan bu iki meslek, tarih boyunca sürekli etkileşim halindedir. Askerlik; her zaman insan hayatını ve sağlığını tehdit etme potansiyeline sahipken aynı zamanda yaralanma, tedavi gibi tıbbi kavramların en çok iç içe olduğu meslektir. Tıp her zaman insan hayatını ve sağlığını korumayı amaçlar. Kuşkusuz toplumun hekimden beklentisi hastalık ve yaralanma koşullarının iyileştirilmesi ve sağlığın korunmasıdır. Aslında zarar ve fayda vermeme ilkesi tıp etiğinin temelidir. Aksine, toplumun askerlik mesleğinden beklentisi, milli güvenliğin sağlanması amacıyla etki göstermesidir. Çalışmamızda; askerlere sağlık hizmeti veren bir hekim, tahrip edici bir gücün devamını sağlayarak tıp mesleğinin doğasına zıt mı hareket etmektedir sorusu gibi ikilemler incelenecektir. YÖNTEM ve GEREÇLER: Çalışmada öncelikle ahlak, etik, etik türleri, uygulamalı etik, medical etik, deontoloji, etik ikilem gibi konu ile ilgili kavramlar incelenmiştir. Özelde askeri hekimlik ile ilgili etik ikilemler inceleneceğinden dolayı bu konu ile ilgili yasal mevzuata değinilmiştir. Konumuz olan askerlik ve hekimlik mesleklerinin bir arada icra edilmesinden kaynaklanan problemler yakın tarihten örnekle felsefi olarak tartışılmıştır. BULGULAR: Konu ile ilgili birçok yasal ve deontolojik düzenleme yapılmasına karşın, hekimler askerlik mesleği içinde mesleklerini icra ederken etik açıdan tartışmalı gri alanlar ile yüzleştikleri görülmüştür. Askeri hekim; bulunduğu hiyerarşik yapı içinde hizmet verdiği insanlar, onların yakınları, hizmet alan kurum karşısında klasik hekim-hasta ilişkisinin dışında konumlarla yüzleşmektedir. TARTIŞMA ve SONUÇ: Askeri Hekim olarak yapılacak tıbbi uygulamalarda askerlik ve hekimlik mesleklerine özgü davranışların çelişmesi, tıp mesleğinin icrası sırasında medical öncelikleri korumaya çalışırken askeri ilke ve kurallara uyulması veya içinde bulunulan statü nedeniyle hukuken uymak zorunda olunması pek çok etik ikilem doğurabilir. Bu etik ikilemler, ancak askerlik veya tıp doktoru olma önceliğinin sorgulanmasıyla çözülebilecek bir durum değildir. Maalesef basit bir çözümü olmayan bu ikilem, her vakanın kendine özgü bir özelliği olduğundan, o vakaya özgü kapsamlı bir analiz ile dengeli bir yaklaşımla yönetilebilir.
Anahtar Kelimeler: Askeri Hekim, Etik İkilemler; Meslek; Asker
Ethical Dilemmas Arising from the Implications of Military and Medical Professions in Military MedicineEray Serdar YurdakulHealth Science University, Gulhane Medical Faculty, Department Of Medical History And Bioethics, Ankara, Turkiye
INTRODUCTION: When the profession groups are examined, we can talk about medicine and military service as two professions whose history are as old as human history. These two professions, which are inherently essential for making sacrifices for others, have been in constant interaction throughout history. While military service always has the potential to threaten human life and health, medical concepts such as injured treatment are the most needed professions. Medicine always aims to protect human life and health. Undoubtedly, the expectation of the society from the physician is to improve the conditions of illness and injury and to protect the health. In fact, the principle of not to give harm and benefit is the basis of medical ethics. On the contrary, the expectation of the society from the military profession group is to show an effect if necessary for the purpose of providing national security. In our study; dilemmas such as whether a physician providing health services to soldiers acts contrary to the nature of the medical profession by maintaining a destructive force will be examined. METHODS: In the study, concepts related to the subject such as morality, ethics, types of ethics, applied ethics, medical ethics, deontology, and ethical dilemma were examined first. Since ethical dilemmas related to military medicine in particular will be examined, the legal regulations on this issue have been mentioned. The problems arising from the combined practice of military and medical professions, which are our subjects, have been philosophically discussed with examples from recent Turkish military history. RESULTS: Although many legal and deontological arrangements have been made on the subject, it has been observed that physicians are faced with ethically controversial gray areas while performing their profession within the military profession. Military physician; The people he serves within the hierarchical structure he is in, their relatives, and the institution that receives the service, face positions other than the classical physician-patient relationship. DISCUSSION AND CONCLUSION: In medical practices to be carried out as a Military Physician, many ethical dilemmas may be encountered due to the behaviors that are specific to the profession, to comply with the determined principles and rules, or to have to comply legally. These ethical dilemmas are not a situation that can only be resolved by questioning the priority of being a soldier or medical doctor. Unfortunately, there isn’t any simple answer. Since each case has its own unique feature, a balanced approach can be demonstrated with a comprehensive analysis
Keywords: Military Physician, Ethic Dilemmas; Profession; Soldier
Eray Serdar Yurdakul. Ethical Dilemmas Arising from the Implications of Military and Medical Professions in Military Medicine. Turkish Journal of Bioethics. 2020; 7(4): 187-197
Sorumlu Yazar: Eray Serdar Yurdakul, Türkiye |
|