Tüberküloz hastasında doğrudan gözetimli tedavi (DGT) uygulamasında karşılaşılan etik ikilemlerİlknur Genç KuzucaAnkara Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıp Tarihi Ve Etik Anabilim Dalı
Doğrudan gözetimli tedavi (DGT) tüberküloz hastasının ilaçlarını bir gözetmen eşliğinde kullanması ve bunun kayda alınması şeklinde uygulanan bir tedavi yaklaşımıdır. Bu tedavi yaklaşımı, tüm tüberküloz hastalarının tedaviye uyumsuz olabileceği ön kabulüne dayanmaktadır. DGT’nin amacı, tedavinin düzenli ve eksiksiz bitirilmesini sağlayarak tüberküloz insidansını azaltmak, ilaç direnci gelişmesine engel olmaktır. Bu nedenle dünya da ve ülkemizde tüberküloz tedavisi için bir strateji olarak benimsenmiştir ve uygulanmaktadır.
Bu çalışmanın amacı, DGT uygulamasının temelinde bulunan dayatmanın, toplum yararını öne alarak, hastaların özerkliğine saygı ilkesinin ihlal edilmesine yol açtığını, bu değersel seçimin doğru olmadığını kanıtlamaktır. Tüberküloz gibi bulaşıcı olan bir hastalıkta, tıp etiğinin temel ilkelerinden olan yarar sağlama ve özerkliğe saygı ilkeleri arasında karşılaşılan ikileme, etik açıdan daha az değer harcayan ve daha fazla değeri koruyan bir çözüm sunulmaya çalışılacaktır.
Tüberküloz kontrolünde DGT olmazsa olmaz bir tedavi yaklaşımı değildir. Hastanın ilacını kullanma şeklini ya da DGT yapılmasına onay veriyorsa gözetimini yapacak kişiyi belirleme hakkı, özerkliğe saygı ilkesinin gereğidir. Özerkliğe saygı; insan haklarının, dolayısıyla da hasta haklarının temel öğesidir. DGT uygulaması yapılırken hastalardan mutlaka onam alınmalıdır. Bu onam alınırken hastanın kültürel değerleri göz önünde tutulmalı, dayatma, zorlama olmamalı; gönüllülük temel alınmalıdır. Tedavi başarısını artırmada sosyal belirleyici ölçütleri düzeltmek, hastalık ve tedavisi hakkında ayrıntılı bilgilendirme yapmak DGT’den daha önemli ve etkilidir ve geri plana itilmemelidir. DGT’de öne alınan yarar sağlama ilkesi nedeniyle özerkliğe saygı ilkesi gözardı edilmemeli, bazı özelliklere sahip hastalar dışında DGT dayatılmamalıdır. Anahtar Kelimeler: Doğrudan gözetimli tedavi, tüberküloz, etik ikilem
Ethical dilemmas of tuberculosis patient during the application of directly observed treatmentİlknur Genç KuzucaAnkara University School Of Medicine Department Of Medical Ethics
Directly observed treatment is a kind of treatment approach during which the patient gets his/her medicine with the help of an observer who records this process. This treatment approach is based on a hypothesis which claims that all tuberculosis patients could show maladaptive behavior. The aim of directly observed treatment is to complete the treatment process accurately and significantly, decrease tuberculosis incidence and prevent medical resistance. Therefore, this treatment has been embraced and applied both in Turkey and universally.
The purpose of this study is to prove that directly observed treatment, which brings in the benefit of society and invade respect to autonomy of the patient, is not true. The dilemma about the fundamental principles of benefits and respects to the individual right will be presented and a solution is presented which putting on less values ethically and producing more values ethically in this article.
Directly observed treatment is not essential during tuberculosis process. Determining patient’s the way of medicine usage and the person approving DOT is one of the important principles of respect for autonomy. Respect for autonomy is the fundamental parts of human and patient’s rights. Before DOT, it is crucial to get permission from the patient. During this permission process, the cultural values of the patient should be taken into consideration. Enforcement and coercion should be avoided and volunteering should be the first important principle. In order to increase the treatment success, the regulation of social determinant factor, explaining the illness and treatment in detail can be more crucial than DOT. These factors should not be the background push. Because of the benefit of DOT, the principles of autonomous respect should not ignorable. DOT should not be imposed except for some specific patients. Keywords: Directly observed treatment, tuberculosis, ethical dilemma
İlknur Genç Kuzuca. Ethical dilemmas of tuberculosis patient during the application of directly observed treatment. Turkish Journal of Bioethics. 2016; 3(3): 165-172
Sorumlu Yazar: İlknur Genç Kuzuca, Türkiye |
|
Tam Metin PDF
Yazdır
Alıntıyı İndir
RIS
E-Postala
Paylaş
Yazara e-posta gönder
PubMed