Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu, obsesif kompülsif bozukluk ve patolojik internet kullanımı olan çocuk ve gençlerin yürütücü işlevlerinin karşılaştırılmasıSevcan Karakoç1, Sibelnur Avcil2, Hatice Aksu2, Börte Gürbüz Özgür2, Zafer Güleş2, Sercan Öztürk31Doğuş Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Psikoloji, İstanbul, Türkiye
2Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi, Çocuk Psikiyatrisi, Türkiye
3Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı, Türkiye
GİRİŞ ve AMAÇ: İnternet bağımlılığı (İB) sıklığı çocuk ve ergenlerde giderek artmaktadır. Etiyolojisi multifaktöryel olmakla birlikte bazı belirtileri impulsivite, bazı belirtileri kompülsivite olarak tanımlanmaktadır. Bu çalışmanın amacı etiyopatogenezi daha belirli olan dikkat eksiklği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) ve obsesif kompülsif bozukluk (OKB) ile patolojik internet kullanımı (PİK) olan grupların yürütücü işlevler açısından karşılaştırılmasının yapılmasıdır.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Çalışmaya 4 gruba ayrılmış olarak, DEHB (n=26), OKB (n=26), PİK (n=26) ve sağlıklı kontrol (n=26) olarak 8-18 yaş arası, sağ el dominant ve ilaç kullanmayan IQ>85 olan çocuk ve ergenler dahil edildi. Olgular K-SADS yarı-yapılandırılmış tanısal görüşme, Yale Brown Obsesif Kompülsif Bozukluk Ölçeği, İnternet bağımlılığı Ölçeği ve Turgay DSM-IV-DEHB ölçeği ile değerlendirildi. Nöropsikolojik (NP) testler olarak STROOP renk-kelime testi, Wisconsin Kart Eşleme Testi (WKET), Çizgi Yönünü Belirleme Testi (ÇYBT) ve Görsel İşitsel Sayı Dizileri Testi (GİSDT) uygulandı ve sonuçlar karşılaştırıldı.
BULGULAR: Katılımcıları yaş ortalaması 11,5±2,7 olan 13 (%12,5) kız, 91 (%87,5) erkek oluşturmaktaydı. Gruplar yaş, anne yaşı, baba yaşı ve kardeş sayısı açısından birbirine benzerdi. PİK grubu tüm STROOP alt testlerini en kısa sürede tamamlamıştır (p>0,05). ÇYBT için en çok doğru yanıtı veren PİK grubu (p>0,05), DEHB ise en düşük veren gruptur (p<0,05). GİSDT tüm alttest puanları PİK için en yüksek değere sahipken (p>0,05), GİSDT/ işitsel-sözel, görsel-sözel ve görsel-yazılı alttest puanları DEHB grubunda düşüktür (p<0,05). WKET tamamlanan kategori sayısı, kavramsal tepki puanı ve kurulumu sürdürme puanı açısından gruplar arasında anlamlı fark yokken, WKET Toplam perseveratif tepki ve perseveratif hata ise DEHB grubunda fazladır (p>0,05). Olguların ölçek puanları yürütücü test sonuçları ile ilişkili değilken; yaşı ilişkili bulunmuştur.
TARTIŞMA ve SONUÇ: Yürütücü işlev bozuklukları OKB veya PİK grubuna göre DEHB tanısı için daha spesifiktir. Ancak tepki süresi PİK grubunda daha kısa olması; çevrimiçi oyun ve diğer programların çocukların bilgi işlemleme hızına etki ettiğini gösterebilir. İnternettin görsel içeriği, PİK grubunun görsel algılama ve hatırlama ve horizontal-vertikal yönlenim ile ilgili testlerde daha başarılı olmalarına neden olmuş olabilir. PİK grubunun nöropsikolojik profili DEHB grubu ile kıyaslandığında OKB grubuyla benzerlik taşımaktadır. Komorbiditesi olmayan PİK olguları OKB grubuna benzer nörobiyolojiye sahip olabilir ancak daha geniş kapsamlı ve nörogörüntüleme ve moleküler araştırmalara ihtiyaç vardır.
Anahtar Kelimeler: Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu, obsesif kompülsif bozukluk, patolojik internet kullanımı
Comparison of executive functions in attention deficit hyperactivity disorder, obsessive compulsive disorder and pathological internet use in children and adolescentsSevcan Karakoç1, Sibelnur Avcil2, Hatice Aksu2, Börte Gürbüz Özgür2, Zafer Güleş2, Sercan Öztürk31Doğuş University, Faculty of Arts and Sciences, Department of Psychology, İstanbul, Turkey
2Aydın Adnan Menderes University Faculty of Medicine, Department of Child Psychiatry, Turkey
3Aydın Adnan Menderes University Faculty of Medicine, Department of Public Health, Turkey
INTRODUCTION: Prevalance of pathological internet use (PIU) is increasing in children and adolescents. Although it has multifactorial etiologies, some symptoms are considered as impulsive whereas some are compulsive in nature. This study is aimed to compare individuals having PIU with attention deficit hyperactivity disorder (ADHD) and obsessive compulsive disorder (OCD) which have more specific findings in terms of executive functioning.
METHODS: Participants (n=104) of this study were 8-18 years-old-aged right-handed, drug-naive children and adolescents with IQ>85, and were grouped into 4 groups: ADHD, OCD, PIU and healthy control (HC). They are assessed with K-SADS, Yale Brown Obsessive Compulsive Disorder Scale, Young Internet Addiction Scale and Turgay Disruptive Behavior Scale-ADHD. STROOP test, Wisconsin Card Sorting Test (WCST), Judgement of Line Orientation (JLO) and Visual-Aural Digit Span Test (VADST) were used as neuropsychological (NP) tests. Results were compared.
RESULTS: tudy sample was composed of 13 (12.5%) girls and 91 (87.5%) boys with a mean age of 11.5±2.7 years old. The most common type of internet use was games. PIU group had the lowest scores in STROOP time and the highest scores in BLOT and VADST tests(p>0.05). ADHD group has the lowest scores in JLO and VASDT- auditory verbal, visual-verbal and visual-written subtests (p<0.05) Groups were similar in WCST completed category, conceptual response and scores. ADHD group had the highest scores in WCST perseverative responses and errors (p>0.05). Ages of the children were correlated with the all types of executive tests whereas scale scores had no relations.
DISCUSSION AND CONCLUSION: xecutive function abnormalities are more specific for ADHD cases rather than PIU and OCD. However, shorter response time in PIU group suggests that online games and other internet use may increase the speed of information processing. Visual content of internet might cause PIU group to score better in short term memory, visual perception, visual memory and orientation tests. NP profile of the PIU resembles OCD group than ADHD group suggesting that PIU cases with no comorbid conditions might have same neurobiology as OCD. Neuroimaging and molecular studies are still needed to englighten the etiology.
Keywords: Attention deficit hyperactivity disorder, obsessive compulsive disorder, pathologic internet use
Sevcan Karakoç, Sibelnur Avcil, Hatice Aksu, Börte Gürbüz Özgür, Zafer Güleş, Sercan Öztürk. Comparison of executive functions in attention deficit hyperactivity disorder, obsessive compulsive disorder and pathological internet use in children and adolescents. Turkish J Clin Psy. 2023; 26(2): 104-112
Sorumlu Yazar: Sevcan Karakoç, Türkiye |
 (32 kere görüntülendi)
 (1415 kere indirildi)
|
|
Tam Metin PDF
Yazdır
RIS
E-Postala
Paylaş
Yazara e-posta gönder
PubMed