Madde kullanım bozukluğu olan bireylerde erişkin dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu ve pekiştireç duyarlılığı ilişkisinin araştırılması

Online Makale

Online Hizmetlere Toplu Bakış Online Kayıt ve Konaklama Online Bilimsel Program Dernekler İçin... Referanslarımız Telefon ve e-posta Desteği Bildiri özeti nedir? Bildiri özeti nasıl hazırlanır? Bildiri özeti örnekleri Kabul mektubu örnekleri

Klinik Psikiyatri Dergisi

Madde kullanım bozukluğu olan bireylerde erişkin dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu ve pekiştireç duyarlılığı ilişkisinin araştırılması [Turkish J Clin Psy]

Turkish J Clin Psy. 2024; 27(1): 74-82 | DOI: 10.5505/kpd.2024.56767

Madde kullanım bozukluğu olan bireylerde erişkin dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu ve pekiştireç duyarlılığı ilişkisinin araştırılması

Esra Porgalı Zayman¹, Süheyla Ünal², Hatice Birgül Cumurcu¹, Özlem Özel Özcan³, Rabia Bilici⁴, Erşah Zayman⁵
¹İnönü Üniversitesi Psikiyatri Anabilim Dalı, Malatya
²Bursa Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Psikiyatri Anabilim dalı, Bursa, Türkiye
³İnönü Üniversitesi Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Anabilim Dalı, Malatya
⁴Erenköy Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Sağlık Bilimleri Üniversitesi,İstanbul, Türkiye.
⁵Psicologo Psikolojik Danışma Merkezi

GİRİŞ ve AMAÇ: Madde kullanım bozukluğu (MKB) bulunan olgularda erişkin DEHB birlikteliğinin yüksek oranlarda olduğu bilinmektedir. Gray’in güdülenmiş davranışın altında yattığını ileri sürdüğü Davranışsal Aktivasyon Sistemi (DAS) ve Davranışsal İnhbisyon Sisteminin (DİS) bu iki psikopatolojik durumda etkili olabileceği öngörüsüyle bu çalışmada madde bağımlılarında DİS/DAS boyutları, DEHB belirtileri ilişkisi araştırılmıştır
YÖNTEM ve GEREÇLER: Çalışmaya Elazığ Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hastanesi AMATEM polikliniğine tedavi amaçlı ayaktan başvuran, DSM-5’e göre madde kullanım bozukluğu tanısı alan 18 yaşını doldurmuş 91 erkek hasta ve sosyodemografik özellikleri benzer 99 erkek sağlıklı kontrol dahil edilmiştir. Katılımcılara sosyodemografik ve madde kullanımına ilişkin soruların yöneltildiği bir form ile Erişkin Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Kendi Bildirim Ölçeği (ASRS), Wender-Utah Derecelendirme Ölçeği (WUDÖ), Davranışsal İnhibisyon Sistemi / Davranışsal Aktivasyon Sistemi Ölçeği (DİS/DAS Ölçeği) verilmiştir.
BULGULAR: Çalışmamızda madde bağımlıları arasında erişkin DEHB sıklığı % 10.1 olarak bulunmuştur. Ölçek puanlarına göre gruplar karşılaştırıldığında DIS-anksiyete, DKDS-korku, WUDO ölçeği puanları ve toplam ASRS puanlarına göre madde kullanım bozukluğuna sahip bireyler ve kontrol grubu arasında istatistiksel olarak anlamlı derecede fark tespit edilmiştir.
TARTIŞMA ve SONUÇ: Bulgularımız madde bağımlılarında DKDS-korku gibi engelleyici bir sistemin negatif geri bildirim olarak devreye giremeyip, artan kaygıyla başa çıkmak için dürtüsel olarak maddeye yönelinebileceğini, DEHB’li bireylerde madde kullanımının dürtüselliğin sağlayacağı hiperaktiviteden öte haz duygusunu arttırarak dikkat üzerine etkili olabileceğini düşündürmektedir.

Anahtar Kelimeler: DEHB, DIS/DAS, Madde kullanım bozukluğu

Investigation of the relationship between adult attention deficit hyperactivity disorder and reinforcement sensitivity in substance use disorders

Esra Porgalı Zayman¹, Süheyla Ünal², Hatice Birgül Cumurcu¹, Özlem Özel Özcan³, Rabia Bilici⁴, Erşah Zayman⁵
¹Department of Psychıatry, Inonu University, Malatya, Turkey
²Department of Psychiatry, Bursa Yuksek Ihtisas Training and Research Hospital, Bursa, Turkey
³Department of child and Adolescent Psychıatry, Inonu University, Malatya, Turkey
⁴Erenköy Mental Health and Neurological Diseases Training and Research Hospital, University of Health Sciences Turkey, Istanbul, Turkey.
⁵Psicologo Psychological Counceling Center

INTRODUCTION: It is known that adult ADHD comorbidity is high in cases with substance use disorder (SUD). With the prediction that the Behavioral Activation System (BAS) and the Behavioral Inhibition System (BIS), which Gray claims to underlie motivated behaviour, may be effective in these two psychopathological conditions, the relationship between BIS/BAS dimensions and ADHD symptoms in substance addicts was investigated in this study.
METHODS: The study included 91 male patients over 18 who applied to the AMATEM outpatient clinic of Elazig Mental Health and Diseases Hospital for treatment and were diagnosed with substance use disorder according to DSM-5 and 99 healthy male controls with similar sociodemographic characteristics. A form in which sociodemographic and substance use-related questions were asked, and the Adult Attention Deficit Hyperactivity Disorder Self-Report Scale (ASRS), Wender-Utah Rating Scale (WURS), Behavioral Inhibition System / Behavioral Activation System Scale (BIS/BAS Scale) were given to the participants.
RESULTS: In our study, adult ADHD prevalence was 10.1% among substance addicts. When the groups were compared according to the scores, a statistically significant difference was found between the individuals with substance use disorder and the control group regarding BIS-anxiety, FFFS-fear, WURS, and ASRS scores
DISCUSSION AND CONCLUSION: Our findings suggest that an inhibitory system such as DKDS-fear may not be activated as negative feedback in substance addicts and may impulsively turn to substances to cope with increased anxiety. Substance use in individuals with ADHD may affect attention by increasing the sense of pleasure rather than hyperactivity or impulsivity.

Keywords: ADHD, BIS/BAS, Substance use disorder

Esra Porgalı Zayman, Süheyla Ünal, Hatice Birgül Cumurcu, Özlem Özel Özcan, Rabia Bilici, Erşah Zayman. Investigation of the relationship between adult attention deficit hyperactivity disorder and reinforcement sensitivity in substance use disorders. Turkish J Clin Psy. 2024; 27(1): 74-82

Sorumlu Yazar: Esra Porgalı Zayman, Türkiye

ARAÇLAR