Uykusuzluğu Felaketleştirme Ölçeğinin Türkçe uyarlaması ve psikometrik özellikleri (tur)Ömer Faruk Uygur1, Onur Hursitoğlu2, Hilal Uygur1, Esat Fahri Aydın3, Fatma Özlem Orhan41Dr. Ersin Arslan Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Psikiyatri Kliniği, Gaziantep
2Kahramanmaraş Necip Fazıl Şehir Hastanesi, Psikiyatri Kliniği, Kahramanmaraş
3Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi, Psikiyatri Ana Bilim Dalı, Erzurum
4Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tıp Fakültesi, Psikiyatri Ana Bilim Dalı, Kahramanmaraş
GİRİŞ ve AMAÇ: Bu araştırmada, 17 maddeden oluşan Uykusuzluğu Felaketleştirme Ölçeğinin (UFÖ) Türkçeye uyarlanmasını ve psikometrik özelliklerini incelemeyi amaçladık.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Çalışmaya 240 sağlıklı gönüllü ve majör depresif bozukluğu olan 75 hasta katılmıştır. Ölçeğin yapı geçerliği açımlayıcı faktör analizi (AFA) ve doğrulayıcı faktör analizi (DFA) yöntemleri ile yürütülmüştür. Güvenirlik analizi için ise Cronbach alfa katsayısı, test-tekrar test korelasyonu ve madde toplam korelasyon yöntemi kullanılmıştır. Ayırt edici geçerlik için gruplar arasında UFÖ ve alt ölçek puanları karşılaştırılmıştır. Ölçüt bağıntılı geçerliği değerlendirmek üzere Pittsburg Uyku Kalite İndeksi (PUKİ) ve Uykusuzluk Şiddeti İndeksi (UŞİ) kullanılmıştır.
BULGULAR: Sağlıklı gönüllülerin ve depresyon grubunun yaş ortalaması sırasıyla 21.29 ± 2.88, 33.98 ± 10.14 idi. Varimax rotasyonu ile temel bileşen analizinde UFÖ’nün iki faktörlü bir yapıya sahip olduğu bulunmuştur. AFA’da 4. ve 11. maddelerin her iki faktörde yer alması ve faktör yükleri arasındaki farkın 0.1 den az olması DFA’da ise 3., 5. ve 14. maddelerin diğer faktörler ile korelasyon hatalarının olması nedeniyle bu maddeler ölçekten çıkarılmıştır. 12 maddelik UFÖ’nün son versiyon uyum indeksleri CMIN=135.270, df=51, p<0.001, χ2/df=2.652, RMSEA=0.073, CFI=0.978, GFI=0.929 olarak saptanmıştır. UFÖ son versiyonunun, gece ve gündüz alt ölçeklerinin Cronbach alfa katsayısı sırasıyla 0.958, 0.941 ve 0.955 olarak bulunmuştur. İki hafta arayla uygulanan test-tekrar test güvenirliği sonucunda UFÖ zamana karşı iyi bir kararlılık göstermiştir (depresyon grubu r=0.592, sağlıklı gönüllüler grubu r=0.857). Ayırt edici geçerlik incelemesinde UFÖ puanları depresyon ve klinik uykusuzluk grubunda anlamlı olarak daha yüksek saptandı. Ölçüt bağıntılı geçerliği için uygulanan PUKİ ve UŞİ ile UFÖ arasında pozitif yönde anlamlı ilişkiler bulunmuştur.
TARTIŞMA ve SONUÇ: UFÖ, iki alt ölçek ve 12 madde olarak revize edilmiş modeli ile Türk dili ve kültürü için geçerli ve güvenilirdir.
Anahtar Kelimeler: Uykusuzluk, felaketleştirme, Uykusuzluğu Felaketleştirme Ölçeği, geçerlik, güvenirlik
Turkish adaptation and psychometrics properties of Insomnia Catastrophizing Scale (tur)Ömer Faruk Uygur1, Onur Hursitoğlu2, Hilal Uygur1, Esat Fahri Aydın3, Fatma Özlem Orhan41Clinic of Psychiatry, Dr. Ersin Arslan Training and Research Hospital, Gaziantep,Turkey
2Clinic of Psychiatry, Kahramanmaraş Necip Fazıl City Hospital, Kahramanmaraş, Turkey
3Department of Psychiatry, Faculty of Medicine, Atatürk University, Erzurum, Turkey
4Department of Psychiatry, Faculty of Medicine, Kahramanmaraş Sütçü İmam University, Kahramanmaraş, Turkey
INTRODUCTION: In this study, we aimed to adapt the 17-item Insomnia Catastrophizing Scale (ICS) into Turkish and to examine its psychometric properties.
METHODS: 240 healthy volunteers and 75 patients with major depressive disorder participated in the study. The construct validity of the scale was carried out by exploratory factor analysis (EFA) and confirmatory factor analysis (CFA) methods. For reliability analysis, Cronbach alpha coefficient, test-retest correlation and item-total correlation methods were used. ICS and subscale scores were compared between groups for discriminant validity. For assessing the criterion related validity, the Pittsburg Sleep Quality Index (PSQI) and Insomnia Severity Index (ISI) were used.
RESULTS: The mean age of the healthy volunteers and depression group were respectively 21.29 ± 2.88, 33.98 ± 10.14. ICS was found to have a two-factor structure as revealed by principal component factor analysis with Varimax rotation. In the EFA, the 4th and the 11th items were included in both factors and the difference between the factor loads was less than 0.1, and the 3rd, 5th and 14th items were excluded from the scale due to the correlated errors with other factors in the CFA. The fit indices of the 12-item final version of the ICS were CMIN=135.270, df=51, p<0.001, χ2/df=2.652, RMSEA=0.073, CFI=0.978, GFI=0.929. The Cronbach alpha coefficients of the ICS final version, night and, daytime subscales were 0.958, 0.941 and, 0.955 respectively. Test–retest reliability analysis at two weeks also showed good temporal stability (depression group r=0.592, healthy volunteers group r=0.857). In the discrimanant validity, ICS scores were found to be significantly higher in the depression and clinical insomnia groups. Significant positive correlations were found between ICS and the PSQI and ISI.
DISCUSSION AND CONCLUSION: The ICS is valid and reliable for Turkish languge and culture with revised model as two subscale and 12 items.
Keywords: Insomnia, catastrophizing, Insomnia Catastrophizing Scale, validity, reliability
Ömer Faruk Uygur, Onur Hursitoğlu, Hilal Uygur, Esat Fahri Aydın, Fatma Özlem Orhan. Turkish adaptation and psychometrics properties of Insomnia Catastrophizing Scale (tur). Turkish J Clin Psy. 2022; 25(1): 101-111
Sorumlu Yazar: Ömer Faruk Uygur, Türkiye |
 (209 kere görüntülendi)
 (1111 kere indirildi)
|
|
Tam Metin PDF
Yazdır
RIS
E-Postala
Paylaş
Yazara e-posta gönder
PubMed